چیلرها دستگاههای سرمایشی هستند که برای ایجاد هوای خنک در سیستمهای تهویه مطبوع و فرآیندهای صنعتی استفاده میشوند. انتخاب نوع چیلر بستگی به شرایط محیطی، نیاز سرمایشی، نوع ساختمان و بودجه موجود دارد. در این مقاله، به بررسی دو نوع رایج چیلرها یعنی چیلر هوایی و چیلر آبی خواهیم پرداخت و تفاوتهای کلیدی میان آنها را بررسی میکنیم.
چیلر آبی یا چیلر هوایی
چیلرها به عنوان قلب سیستمهای تهویه مطبوع در ساختمانهای تجاری، مسکونی و صنعتی عمل میکنند. این دستگاهها با استفاده از فرایند تبرید، گرما را از داخل ساختمانها یا فضاهای صنعتی جذب کرده و به محیط بیرون منتقل میکنند. چیلرها به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم میشوند: چیلر هوایی و چیلر آبی. هر کدام از این نوع چیلرها ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند.
چیلر هوایی چیست؟
چیلرهای هوایی، چیلرهایی هستند که برای خنک کردن مبرد، از جریان هوا استفاده میکنند. در این سیستمها، مبرد گرم از طریق کویلها به بیرون منتقل میشود و هوا این گرما را از مبرد جذب کرده و آن را به محیط بیرون منتقل میکند. این نوع چیلرها معمولاً برای فضاهایی مناسب هستند که امکان دسترسی به آب به راحتی وجود ندارد.
نحوه عملکرد چیلر هوایی
چیلرهای هوایی با استفاده از مبدلهای حرارتی هوایی (به عنوان مثال، کندانسورهای هواخنک) عمل میکنند. در این سیستمها، هوای محیط از طریق فنهای بزرگ به داخل کندانسور هدایت میشود. این جریان هوا گرمای مبرد را جذب کرده و آن را به جو منتقل میکند.
مزایای چیلر هوایی چیست؟
- نیاز به آب کم: چیلرهای هوایی به هیچ گونه برج خنککننده یا منبع آب نیاز ندارند.
- نصب ساده: نصب چیلر هوایی معمولاً سادهتر و ارزانتر از چیلر آبی است.
- فضای نصب کمتر: از آنجا که نیازی به برجهای خنککننده ندارند، فضای کمتری برای نصب اشغال میکنند.
- نگهداری سادهتر: به دلیل عدم استفاده از آب، نگهداری این سیستمها نسبت به چیلرهای آبی آسانتر است.
معایب چیلر هوایی
- کارایی کمتر در دماهای بالا: در مناطق گرمتر، کارایی این نوع چیلرها کاهش مییابد زیرا توانایی خنککنندگی هوا در دماهای بالا محدود است.
- مصرف برق بالا: به دلیل استفاده از فنها برای انتقال هوا، این نوع چیلرها ممکن است مصرف انرژی بالاتری داشته باشند.
چیلر آبی چیست؟
چیلرهای آبی به سیستمهایی گفته میشود که برای خنک کردن مبرد از آب استفاده میکنند. این چیلرها معمولاً به یک برج خنککننده متصل هستند که آب را به داخل دستگاه چیلر منتقل میکند. در این سیستمها، آب در برج خنککننده با محیط تماس پیدا می کند و گرما را جذب کرده و سپس وارد کندانسور چیلر میشود تا این گرما را از مبرد انتقال دهد.
نحوه عملکرد چیلر آبی
در این نوع چیلرها، مبرد به داخل کندانسور هدایت میشود و در آنجا با آب تماس پیدا میکند. آب گرما را از مبرد گرفته و آن را به برج خنککننده میفرستد تا دوباره خنک شود. این فرایند به طور مداوم در جریان است.

مزایای چیلر آبی در چیست؟
- کارایی بالا: چیلرهای آبی معمولاً در مناطق گرم و مرطوب کارایی بهتری دارند و میتوانند ظرفیت سرمایشی بالاتری نسبت به چیلرهای هوایی ارائه دهند.
- مصرف انرژی کمتر: به دلیل استفاده از آب به جای هوا، چیلرهای آبی مصرف انرژی کمتری دارند و به طور کلی بهرهوری انرژی بالاتری دارند.
- عملکرد پایدارتر: این چیلرها در دماهای بالاتر و شرایط سختتری میتوانند به عملکرد خود ادامه دهند.
چیلر آبی چه معایبی دارد؟
- نیاز به فضای بیشتر: چیلرهای آبی به فضای بیشتری برای نصب برجهای خنککننده نیاز دارند.
- نیاز به منابع آب: چیلرهای آبی به منابع آب ثابت و مداوم نیاز دارند که میتواند در مناطقی با کمبود آب مشکلساز باشد.
- هزینه نصب و نگهداری بالاتر: نصب چیلر آبی معمولاً پیچیدهتر و هزینهبرتر است و همچنین نیاز به نگهداری بیشتری دارد.
مقایسه چیلر هوایی و چیلر آبی
در این بخش به مقایسهای جامع میان چیلرهای هوایی و چیلرهای آبی خواهیم پرداخت. این مقایسه بر اساس معیارهای مختلف از جمله کارایی، هزینه، نگهداری، و فضای مورد نیاز صورت خواهد گرفت.
- کارایی: چیلرهای آبی به دلیل استفاده از آب به عنوان ماده خنککننده، کارایی بیشتری نسبت به چیلرهای هوایی دارند. در شرایط دمایی بالا، چیلرهای آبی میتوانند عملکرد بهتری ارائه دهند.
- هزینه: از نظر هزینه، چیلرهای هوایی ارزانتر از چیلرهای آبی هستند. نصب، نگهداری و تعمیرات چیلرهای آبی هزینه بیشتری به همراه دارند.
- نگهداری: چیلرهای هوایی به دلیل عدم نیاز به برجهای خنککننده و استفاده کمتر از آب، نیاز به نگهداری کمتری دارند. در مقابل، چیلرهای آبی به دلیل استفاده از آب، نیاز به سرویسهای دورهای و تمیزکاری برجهای خنککننده دارند.
- فضای نصب: چیلرهای هوایی به فضای کمتری نیاز دارند و میتوانند در فضاهای محدودتر نصب شوند. در حالی که چیلرهای آبی برای نصب نیاز به فضای بزرگتری دارند تا بتوان برج خنککننده را در کنار دستگاه چیلر نصب کرد.
چیلر آبی یا چیلر هوایی؛ کدام مناسبتر است؟
انتخاب چیلر مناسب بستگی به شرایط خاص پروژه، نیاز سرمایشی، هزینه و فضای موجود دارد. برای مناطقی که دسترسی به منابع آب محدود است، چیلرهای هوایی انتخاب بهتری هستند. اما در مناطقی با منابع آب فراوان و نیاز به سرمایش بیشتر، چیلرهای آبی میتوانند کارایی بالاتری را ارائه دهند.
نتیجهگیری
چیلرهای هوایی و آبی هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو بستگی به نیازهای سرمایشی، شرایط محیطی، هزینهها و منابع موجود دارد. برای تصمیمگیری دقیقتر، باید تمامی این عوامل را با دقت بررسی کرده و از مشاوران متخصص نیک بهار در این زمینه کمک گرفت.
منابع:
ASHRAE Handbook, “HVAC Systems and Equipment,” American Society of Heating, Refrigerating, and Air-Conditioning Engineers, 2017.
P. A. Shomali, “Air Conditioning and Refrigeration,” McGraw-Hill, 2019.
H. A. Patel, “HVAC Systems Design Handbook,” McGraw-Hill Education, 2018.
Carrier Corporation, “Types of Chillers and Their Applications,” www.carrier.com.
F. H. Kamm, “Chillers: An In-Depth Overview of Their Performance and Application,” Journal of HVAC&R Research, 2020.